„MISTRZ TRADYCJI 2020”

Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Janowie, w okresie od marca do grudnia 2020 roku, realizował zadanie pt. "Janowska tkanina dwuosnowowa – z pokolenia na pokolenie" dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury .

Jego głównym założeniem było przekazanie wiedzy i umiejętności dotyczących tradycji janowskiego tkactwa dwuosnowowego dla osoby, która będzie te tradycje kontynuowała.

Warsztaty tkackie poprowadziła mistrzyni tkactwa Teresa Pryzmont, a jej uczennicą została Halina Pryzmont. Obie Panie z Wasilówki w gminie Janów.

Pani Teresa z tkactwem miała styczność od dziecka, techniki tkackiej uczyła się pomagając matce, która tkała na własne potrzeby. Pierwszymi tkaninami pani Teresy były lniane worki na zboże. Później tkała kilimy, wielonicielnciowe płachty i chodniki, stopniowo zdobywała umiejętności w nowych technikach tkackich. Tkactwa dwuosnowowego nauczyła się od

sąsiadki - wybitnej tkaczki Reginy Masełbas. Pierwszą tkaninę dwuosnowową wytkała w 1974 roku. Teresa Pryzmont jest od 1980 r. członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych, przez wiele lat pełniła funkcję prezesa Oddziału Białostockiego STL. Tkaczka jest laureatką wielu konkursów wojewódzkich i krajowych, stypendystką Ministerstwa Kultury oraz Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechnianiu i ochrony dóbr kultury na rok 2007. W 1994 roku za swoja twórczość uzyskała prestiżową nagrodę im. Oskara Kolberga. Odznaczona została też Złotym Krzyżem Zasługi (1998), odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2006) oraz medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznanym(2009). Dywany i makaty Pani Teresy Pryzmont odznaczają się niezwykłymi walorami artystycznymi, cechuje je umiejętność łączenia kolorów i komponowania wzoru. Tkaniny te dekorują wiele wnętrz mieszkalnych, znajdują się w kolekcjach muzeów i galerii za granicą, min. w Szwajcarii, Francji, Niemczech, USA, Kanadzie. Znajdują się w etnograficznych kolekcjach muzealnych m.in. w Białymstoku, Warszawie, Toruniu, Łodzi oraz w Izbie Tkactwa Dwuosnowowego w Janowie. Pani Teresa Pryzmont prowadziła wielokrotnie warsztaty i pokazy tkackie w m.in. w Centrum Rękodzieła Ludowego w Niemczynie, w Izbie Tkactwa Dwuosnowowego w Janowie, na jarmarkach i targach sztuki ludowej oraz uczyła tkactwa w swojej pracowni. Jej pracownię można zwiedzić na Szlaku Rękodzieła Ludowego Podlasia oraz szlaku „Kraina wątku i osnowy” gdzie przyjmuje zarówno wycieczki, jak i osoby prywatne.

 

Helena Pryzmont jest kuzynką Pani Teresy. Mieszka w niedużej odległości od gospodarstwa i pracowni swojej „mistrzyni”. Od wielu lat ma „na co dzień" styczność z tkactwem i janowską tkaniną dwuosnowową. Pasjonuje się rękodziełem, próbowała już pracy za krosnem w pracowni Teresy Pryzmont jeszcze przed rozpoczęciem realizacji projektu i okazało się, że posiada duże predyspozycje do nauki tkactwa dwuosnowowego.

W okresie od marca do grudnia, gdy trwały warsztaty tkackie, pod opieką Pani Teresy, poznała wzory i tradycje tkackie, nauczyła się przygotowywać przędzę do osnucia krosien, barwić ją , nauczyła się jak przygotować krosna do tkania oraz poznała tajniki techniki tkactwa dwuosnowowego.

Pani Helena brała również udział w XXVIII konkursie na tkaninę dwuosnowową w Janowie, oraz w Przygranicznym Konkursie Tkackim organizowanym przez GOK Biała Podlaska. Jej wyróżnione prace można było zobaczyć na wystawach razem z tkaninami wszystkich laureatek konkursów.

Tworzy już samodzielnie, we własnej pracowni w Wasilówce, piękne makaty o wzorach tradycyjnych i narracyjnych, tkaniny  te możemy zobaczyć na wystawie obok prac jej nauczycielki -  Teresy Pryzmont.

Ze względu na panującą epidemię wystawa jest prezentowana wirtualnie na profilach Facebook GOK,SiT w Janowie oraz Izby Tkactwa Dwuosnowowego.

 

Dzięki realizacji projektu Mistrz Tradycji do grona janowskich tkaczek dołączyła już druga osoba, która tworzy z pasją janowskie tkaniny dwuosnowowe i z pewnością będzie kontynuowała tradycje tkackie naszego regionu.

Powrót na początek strony